Co właściwie oznaczałoby uznanie Rosji za państwowego sponsora terroryzmu?

Przywódcy polityczni Ukrainy zintensyfikowali apele do rządu USA o uznanie Rosji za państwowego sponsora terroryzmu po tym, jak rosyjscy żołnierze wykonany Ukraińscy jeńcy wojenni 29 lipca.

Ukraiński rząd wzywa Stany Zjednoczone do uznania Rosji za państwowego sponsora terroryzmu od wczesnej wiosny 2022 r., kiedy to miały miejsce pierwsze ataki na dużą skalę. Członkowie Kongresu poparli ruch, który umieściłby Rosję obok Kuby, Korei Północnej, Iranu i Syrii jako zwolenników terroryzmu.

prawo amerykańskie potwierdza że Sekretarz Stanu nadaje miano państwa sponsorującego terroryzm, przedstawiając dowody, że dane państwo wielokrotnie wspierało akty międzynarodowego terroryzmu. Takie wyznaczenie nie jest tylko aktem politycznym, ale warunkiem wstępnym nałożenia dalszych poważnych sankcji.

Departament Stanu zakazy reeksport produktów podwójnego zastosowania pochodzących z USA, w tym produktów, które mogą być użyte do celów wojskowych, do krajów w ten sposób wyznaczonych. Ponadto zakazuje eksportu oprogramowania i technologii, a także niektórych transakcji finansowych. Wyznaczając Federację Rosyjską jako państwowego sponsora terroru, Stany Zjednoczone wysłałyby mocny sygnał do tych krajów, które nie nałożyły sankcji na Moskwę, a ponadto stwierdzają, że Waszyngton jest zdecydowanie zdeterminowany, by pomóc Ukrainie wygrać wojnę.

Posunięcie to mogłoby również zasygnalizować tym narodom, które przyjęły prorosyjską linię, że w ich interesie jest przyjęcie reżimu sankcji pod przywództwem Ameryki, zamiast stawić czoła znacznemu piętnu dalszego prowadzenia interesów z państwem pariasem znajdującym się na liście terrorystów.

Trzy przykłady

Sudan

W 2020 roku w swoim raport w sprawie terroryzmu Departament Stanu wspomniał, że decyzja administracji Trumpa o usunięciu Sudanu z listy umożliwiła Chartumowi uzyskanie części pożyczek. Pozwoliło to także na rehabilitację Sudanu na arenie międzynarodowej po dwudziestu siedmiu latach izolacji po tym, jak sudański rząd otwarcie udzielił schronienia Osamie bin Ladenowi po tym, jak wydał on rozkaz ataków terrorystycznych na amerykańskie ambasady w Kenii i Tanzanii w latach 90. Zanim odzyskał dostęp do międzynarodowych pożyczek, kraj był obciążony stopą inflacji przekraczającą 150 procent.

Skreślenie z amerykańskiej listy była spowodowana zmianą partii rządzącej w Sudanie, która umożliwiła krajowi przyciągnięcie inwestycji z tzw Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Sekretarz skarbu Steven Mnuchin podkreślił wówczas, że Stany Zjednoczone są gotowe pomóc sudańskiemu rządowi w renegocjacji jego 60-miliardowego długu zagranicznego. Ważniejszym postanowieniem było to, że Sudan zgodził się zapłacić 335 milionów dolarów ofiarom ataków na ambasady amerykańskie. Ten precedens sugeruje, że Rosja może być zmuszona do zapłacenia Ukrainie odszkodowania za szkody wojenne, jeśli zostanie umieszczona na amerykańskiej liście i chce zostać usunięta.

Kuba

Administracja Obamy usunęła wyspę kierowaną przez komunistów z listy w 2015 roku; administracji Trumpa, w posunięciu opisanym jako „jawnie polityczny”, zwrócił go na listę w styczniu 2021 r., wraz z nałożeniem dodatkowe sankcje. Sankcje te dotyczyły głównie zakazów podróżowania i przekazów pieniężnych, co szczególnie uderzyło w wrażliwych Kubańczyków, którzy otrzymywali przekazy pieniężne i inną pomoc od krewnych kubańsko-amerykańskich i amerykańskich turystów. Precedens Kuby pokazuje, że rząd USA nie powinien się obawiać, czy za trzydzieści, pięćdziesiąt lat nie będzie musiał mieć do czynienia np. z Rosją, prowadzić rozmów o traktatach dwustronnych, w tym o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej. Jeśli Moskwa nie dokona dalszych aktów terrorystycznych, Waszyngton może rozważyć usunięcie Rosji z listy.

Korea Północna

Logika i harmonogram amerykańskich sankcji wobec Pjongjangu oraz wyznaczenie Korei Północnej jako państwowego sponsora terroryzmu korespondować do obecnych sankcji USA nałożonych na Moskwę. Najpierw wprowadzono surowe sankcje, a następnie wpisano kraj na listę terrorystów. Zanim Korea Północna znalazła się na liście w listopadzie 2017 r., Stany Zjednoczone i ich partnerzy nałożyli dziesiątki ograniczeń. Latem 2017 Kongres zatwierdzony the Ustawa o zwalczaniu przeciwników Ameryki poprzez sankcje, który zobowiązywał prezydenta USA do nałożenia sankcji na Rosję, Koreę Północną i Iran w ramach trzech odrębnych tytułów ustawy. W tym względzie zachodnie sankcje i uznanie za sponsora terroryzmu mogą być ułożone równolegle, a status państwa sponsorującego terroryzm będzie podlegał surowszym sankcjom.

Skutki uznania Rosji za państwowego sponsora terroryzmu

Rosja nigdy wcześniej nie została uznana przez Stany Zjednoczone za państwowego sponsora terroryzmu, chociaż niektóre rządy europejskie zmierzają teraz do nadania tej nazwy Moskwie. Takie postępowanie w kontekście wojny rosyjsko-ukraińskiej pozwoliłoby Stanom Zjednoczonym na zaostrzenie sankcji i zachęcenie innych krajów do niefinansowania udziału Rosji w wojnie. W Kongresie USA istnieje szerokie, niemal jednomyślne poparcie dla wpisania Federacji Rosyjskiej na listę.

Skutki takiego zestawienia są uciążliwe. Oprócz tego, że nie ma szans na uzyskanie amerykańskiej pomocy zagranicznej lub kupowania towarów pochodzących z USA, które mają podwójne zastosowanie komercyjne i wojskowe, Moskwa uznałaby za prawie niemożliwe zwrócenie się o pożyczki do wiodących światowych instytucji finansowych, takich jak Bank Światowy.

Oczekuje się również, że doprowadzi do długotrwałej wojny Domyślnie Rosja zadłużenie zagraniczne, co uniemożliwiłoby Moskwie pozyskanie pieniędzy od międzynarodowych instytucji finansowych i prawdopodobnie zakończyłoby działalność wojsk rosyjskich i finansowanych przez Moskwę najemników, takich jak Grupa Wagnera, na Ukrainie.

Wyznaczenie państwowego sponsora terroryzmu zasadniczo obejmuje dwie dziedziny prawa – sankcje i immunitet suwerenny – od procesów sądowych. Senat USA niewiążąca uchwała zatwierdzony 27 lipca skłania się ku temu drugiemu. Wzywa do zrzeczenia się immunitetu suwerennego Rosji, co zaostrzyłoby procesy sądowe wytaczane przeciwko Rosji przed amerykańskimi sądami. Tutaj wchodzi w grę ustawa o immunitetach suwerennych państw zagranicznych: chociaż ustawa zasadniczo zapewnia ochronę zagranicznym państwom, które są pozywane do sądów amerykańskich, pozwala Amerykanom – ale w tym przypadku nie Ukraińcom – pozywać wyznaczone kraje za pewne haniebne czyny i, jeśli przeważą, aby otrzymać odszkodowanie z zamrożonych aktywów państwa. Obecnie istnieje 38 miliardów dolarów rosyjskich aktywów jest obecnie przechowywanych w amerykańskich bankach.

Rosyjska odpowiedź na wyznaczenie jej jako państwowego sponsora terroryzmu prawdopodobnie obejmowałaby intensyfikację działań na rzecz interwencji w listopadowych wyborach w Stanach Zjednoczonych oraz przeprowadzanie cyberataków na amerykańską infrastrukturę. Rosyjska propaganda państwowa może nawet uciekać się do wymyślania raportów o atakach fałszywej flagi na rosyjską telewizję kontrolowaną przez państwo. Moskwa już oskarżyła Stany Zjednoczone o sponsorowanie fantomowej „wojny agresji” ze strony Ukrainy, a nawet wspieranie „nazistów” w Kijowie. Oznacza to, że jakakolwiek próba wykucia przez ściśle kontrolowane media Federacji Rosyjskiej nowej narracji uzasadniającej ich działania najprawdopodobniej padnie na głucho.

Kreml mógłby też zagrozić rozmowom w sprawie nowej umowy potrzebnej do zastąpienia Nowy traktat STARTtraktat o redukcji zbrojeń jądrowych, którego przedłużenie wygasa w 2026 roku. Moskwa już to zrobiła zatrzymany Amerykańskie inspekcje ich arsenału nuklearnego zgodnie z wymogami traktatu i można spodziewać się dalszych niezgodności, zwłaszcza jeśli można je wykorzystać do celów propagandowych.

Jedną z mocnych linii propagandowych emanujących z Kremla jest przedstawianie Stanów Zjednoczonych jako globalnego supermocarstwa upadającego. Publiczne ogłoszenie zawieszenia przez Rosję inspekcji na początku sierpnia, podczas sponsorowanego przez ONZ traktatu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej, zbiło obserwatorów z tropu, chociaż większość dyskusji na najważniejsze tematy jest traktowane prywatnie. Jednak otwarte ogłoszenie tego rodzaju, według Polityka zagranicznawydaje się mieć na celu podsycenie napięć z Waszyngtonem.